BOŞANMA DAVASI VE SONUÇLARI

BOŞANMA DAVASI VE SONUÇLARI

Boşanma davası açmak ve sonuçları Medeni Kanun’umuzda düzenlenmiştir. Boşanma davası aile hukukuyla ilgili olarak evlilik birliğinin sonra erdirilmesi için açılan hukuk davasıdır. Çekişmeli veya anlaşmalı olmak üzere iki türlü boşanma davası açılabilir. Peki boşanma davası nasıl açılır?

1-     Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır ?

Anlaşmalı boşanma davası karı- kocanın evlilik birliğini sonra erdirmeye ilişkin ortak  iradelerinin mevcut olduğu durumlarda açılabilir. Taraflar boşanmaya ilişkin hükümleri içeren bir protokol düzenleyip Aile mahkemesine dava dilekçesi ile başvuru yaparak işbu davayı açabilir. Önemli olan husus geçerli bir protokolün hazırlanıp mahkemeye sunulmasıdır. Zira Aile mahkemesi anlaşmalı boşanma davalarında vereceği hükme bu protokolü esas alır. Bu sebeple de konunun uzmanı bir boşanma avukutı vasıtasıyla protokolün hazırlanması usuli işlemleri kısa süre içerisinde bitmesi açısından önemlidir.

Anlaşmalı boşanma davasının açılmasında özel olarak belirlenen yetkili mahkemeler bulunmamaktadır. Taraflar istedikleri adliyeki aile mahkemesine başvuru yaparak işbu anlaşmalı boşanma davasını açabilirler. Aile mahkemesi protokolü ilk celsede inceler ve şayet protokol usulen geçerli ise boşanmaya protokoldeki belirlenen şatlar dahilinde karar verir.

2-     Çekişmeli Boşanma Davası Nasıl Açılır ?

Çekişmeli boşanma davası ile kast edilen tarafların boşanmaya ilişkin ortak bir iradelerinin olmamasıdır. Bazen eşlerden birinin boşanmak istemesine karşın diğer eşin boşanmamak istememesi bazen de eşlerin boşanmak istemesine karşın maddi konularda uzlaşaması hali şeklinde görülebilir. Uygulamada sıklıkla eşlerin maddi konularda (nafaka, maddi ve manevi tazminat, mal paylaşımı) anlaşamamaları sonucu çekişmeli boşanma davaları açılmaktadır.

Çekişmeli boşanma davası, eşlerden birinin dava dilekçesi ile yetkili Aile Mahkemesi’ne başvurması ile açılır. Çekişmeli boşanma davalarında yetkili mahkemeler kanunda belirtilmiştir. Anlaşmalı boşanma davaları gibi istenilen yer adliyesindeki Aile Mahkemesinde açılamaz. Buna göre;

-        Davalı eşin yerleşim yeri Aile Mahkemesi

-        Davacı eşin yerleşim yeri Aile Mahkemesi

-        Eşlerin boşanma davası açılmadan önce, son 6 aydan beri ikamet ettikleri yerleşim yeri Aile Mahkemesi yetkili mahkemelerdir.

Bunlardan başka yerde açılan boşanma davalarında yetkisizlik kararı verilecektir.

3-     Boşanma Davası Açma Ücreti Ne Kadar?

Boşanma davası açılabilmesi için dava dilekçesinin mahkemeye sunulmasıyla beraber Harç ve Masrafların da dosyaya peşin olarak yatırılması gerekmektedir. Harç ve masraf yatırılmazsa dava açılmamış sayılır. Eksik yatırılması halinde de mahkeme hakimince eksik olan harcın tamamlatılması istenecektir. Boşanma davasında tanık ve bilirkişi delilleri kullanılarak davada iddia edilen hususlar ispat edilmeye çalışmaktadır. Bu sebeple de tanık ve bilirkişinin sayısına göre harç ve masraf miktarı değişir. Ancak 2020 yılı itibariyle dava açabilmek için 1000-1500 TL arasında bir masraf gerekmektedir.

4-     Boşanma sebebinin ispatı

Eşlerden biri, açmış olduğu boşanma davasında boşanma gerekçelerini dava dilekçesinde belirtmelidir. Bu boşanma sebepleri de yargılama devam ederken ispat edilmelidir. Davacı eş boşanma sebeplerini ispat ederken karşı tarafın kusurunu da ispat etmelidir. Şayet boşanma sebebi olarak göstermiş olduğu sebep kendi kusurundan kaynaklanıyorsa boşanma kararı verilmez. Aynı şekilde karşı tarafın kusuru ispat edilemezse de yine boşanma kararı verilmeyecektir.

5-     Boşanma Davasının süresi

Anlaşmalı boşanma dava dilekçesi ve protokol ile başvuru yapılmasından sonra en geç bir ay içerisinde sona erer ve tarafların boşanmasına karar verilir. Tek celsede tarafların hazırlamış olduğu protokole göre başanma kararı hazırlanır.

Çekişmeli boşanma davası ise süre olarak daha uzun sürer. İlk derece yargılaması mahkemelerin yoğunluğuna göre değişiklik göstermekle beraber bir yıl sürecektir. Ancak verilen kararın istinaf ve temyiz mahkemelerine gönderilmesi ile kararın kesinleşmesini engeller ve süreyi de uzatır. Yargılama bu şekilde yaklaşık üç yıl sürecektir.

Medeni Kanun’a göre Boşanma Sebepleri

Boşanma, Medeni Kanun’a göre kurulan evlilik birliğinin hakim kararıyla sona erdirilmesidir. Boşanma sebepleri de kanunda mutlak boşanma sebepleri ve nispi boşanma sebepleri olarak ikiye ayrılmıştır. Mutlak boşanma sebeplerinden biri dosyada mevcutsa hakim bu sebebin evliliğe etkisini incelemeden doğrudan boşanma kararı verir. Ancak nisbi boşanma sebeplerinin varlığı halinde evlilik birliğinin ayrılmasına etkisini hakim inceleyerek buna göre bir karar verir.

1-     Mutlak Boşanma sebepleri

a-     Zina:

Evlilik birliği devam ederken, eşlerden birinin başka biri ile cinsel ilişkiye girmesi halinde zina söz konusu olur. Eşler evlilik birliği kurulurken birbirlerine karşı sadakat yükümlülüğüne uygun davranacaklarını vaad ederler. Zina sadakat yükümlülüğüne aykırı bir davranış sayılır ve zinanın mahkemede ispat edilmesi halinde başkaca bir husus araştırılmadan boşanma kararı verilecektir.

Zinaya dayalı boşanma davası açılabilmesi için bazı özel şartlar öngörülmüştür. Buna göre;

-        Zinaya dayalı Boşanma davası açmaya hakkı olan eş, zina olayını öğrendikten itibaren 6 ay içerisinde ve zina olayı yaşandıktan itibaren 5 yıl içerisinde işbu davayı açmalıdır.  Bu süreler hak düşürücü sürelerdir.

-        Zina fiilini öğrenen eşin diğer eşi affetmesiyle beraber, eşler beraber yaşamaya devam etmişlerse yine zinaya dayalı boşanma davası açılamayacaktır.

b-    Hayata Kast, Pek Kötü Muamele veya Onur Kırıcı Davranış

Eşlerden birinin diğer esin hayatına kast etmesi mutlak boşanma sebeplerinden biridir. Yargılamada eşin fiziksel olarak uğradığı zarardan ziyade gerçekleştirilen fiilin ölüm neticesine elverişli olup olmadığı değerlendirilir.

Yine aynı şekilde pek kötü muamele veya onur kırıcı davranış da mutlak boşanma sebeplerinden biridir. Eşin diğer eşe karşı hakaret, aşağılama gibi beyanları örnek gösterilebilir.

Boşanma davası hakkı olan eş bu davayı fiili öğrendiği tarihten itibaren 6 ay ve herhalde 5 yıl içersinde açmak zorundadır. Bu süreler hak düşürücü nitelikte olup bu süreler içerisinde dava açmaya eş bu sebebe dayanarak dava açma hakkını kaybeder. Bu fiili affeden eş de dava açma hakkını kaybeder.

c-     Terk Nedeni ile Boşanma

Terk, eşlerden birinin evlilik birliğinden doğan sorumluluklarından kaçmak için aile konutunu terketmesi veya diğer eş tarafından terketmeye zorlanması şeklinde ifade edilebilir.

Eşlerden birinin ortak konutu terketmesi veya evi terketmeye zorlanan eşin eve tekrar alınmaması halinin 6 ay boyunca devam etmesi gerekir. Ayrıca bu 6 aylık süre boyunca noter aracılığıyla terkeden eşin eve dönmesinin talep edilmiş olması gerekir.

2-     Nispi Boşanma sebepleri

Nispi boşanma sebepleri ile boşanma davası açılması halinde bu sebeplerin diğer eş için evlilik birliğini çekilmez hale getirmesi gerekmektedir. Bu sebeplerin yargılamada tespit edilmesi tek başına yeterli değildir.

a-     Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme

Eşlerden birinin küçük düşürücü bir suç işlemesi veya haysiyetsiz yaşam sürmesi halinde bu durum diğer eş için evlilik birliğini devam ettiremeyecek derecede etkiliyse boşanma kararı verilebilir. Suçun işlenme tarihi boşanma kararı verilebilmesi için önemlidir. Zira eşin evlilik birliği içerisinde işlemiş olduğu suçlar için boşanma davası açılabilir.

Haysiyetsiz hayat sürme kavramı toplumlara göre değişmekle beraber Yargıyay kararlarında eşlerden birinin alkolik olması, kumarbaz olması, uyuşturucu madde müptelası olması, gönül tellallığı yapması, fuhuş evi işletmesi gibi halleri haysiyetsiz hayat sürme olarak kabul etmiştir.

b-    Akıl Hastalığı

Eşlerden birinin evlilik birliği içerisinde akıl hastalığına yakalanması halinde, bu durum diğer eşin evlilik birliğini devam ettirmesini imkansız hale getirmiş ise boşanma kararı verilebilir. Akıl hastası olan eşin bu hastalık sebebiyle diğer eşe davranışları hakim tarafından değerlendirilmektedir.

c-     Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılması

Evlilik birliğinin, eşlerden ortak hayatı devam ettiremeyecek derecede sarsılması halinde iki eş de boşanma davası açabilir. Uygulamada şiddetli geçimsizlik olarak karşılık bulur. Şiddetli geçimsizlik halinin boşanma kararına etkili olabilmesi için evlilik birliğinin temelden sarsılması ve ortak hayatın eşler tarafından çekilemez hale gelmesi gerekmektedir.

Boşanma nedeni olarak saydığımız yukarıdaki maddelere dayanarak açılan boşanma davası hakim tarafından reddedilirse ve bu kararın verilmesinden sonra üç yıl geçmiş olmasına rağmen evlilik birliği sağlanamamışsa evlilik birliğinin temelden sarsıldığı gerekçesiyle boaşnma davası açılarak boşanma kararı alınabilir.

Boşanma davaları teknik bilgi ve uzmanlık gerektiren davalardır. Hem sürecin hukuki boyutu hem de psikolojik etkileri düşünüldüğünde boşanma davalarının uzman bir avukat ile takip edilmesi gerekmektedir.